Καθολική εναντίωση περιβαλλοντικών οργανώσεων και επιστημονικών φορέων στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε προστατευόμενες βραχονησίδες

Την προστασία 14 προστατευόμενων νησίδων από την επικείμενη χωροθέτηση καταστροφικών έργων ζητούν από τον Πρωθυπουργό και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με κοινή τους επιστολή οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΧΕΛΩΝ, Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, ΚΑΛΛΙΣΤΩ, MEDASSET, MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας, καθώς και η Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία και η Ελληνική Οικολογική Εταιρεία. Το ίδιο ζητούν  η Ελληνική Βοτανική Εταιρεία, η Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι παραπάνω φορείς ενώνουν τη φωνή τους με τους κατ’ εξοχήν αρμόδιους Φορείς Διαχείρισης Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, που έχουν ήδη γνωμοδοτήσει αρνητικά και έχουν απορρίψει συλλήβδην τα έργα.

Οι μικρές απομακρυσμένες νησίδες του Αιγαίου, τα «Γκαλαπάγκος της Μεσογείου» όπως είναι γνωστές στην επιστημονική κοινότητα, αποτελούν ένα από τα τελευταία ακέραια φυσικά καταφύγια της Ευρώπης. Η απομόνωση

και η απουσία ανθρώπινων δραστηριοτήτων τις καθιστά πολύτιμα καταφύγια για ολόκληρες αποικίες σπάνιων πουλιών και για την ανάπτυξη μοναδικών μορφών ζωής. Λόγω της υψηλής οικολογικής τους αξίας, οι 14 νησίδες έχουν ενταχθεί στο σύνολό τους στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000. Στις νησίδες αυτές, όπου ακόμη και η επιστημονική έρευνα επιτρέπεται μόνο -υπό αυστηρότατους όρους- για ελάχιστο χρόνο και χωρίς φωτισμό τη νύχτα, σχεδιάζεται η χωροθέτηση  104 ανεμογεννητριών (3MW-6MW έκαστη), 70 χιλιομέτρων οδικού δικτύου, 14 λιμανιών, 14 ελικοδρόμιων, μόνιμος έντονος φωτισμός, κτίρια και δεξαμενές σε κατασκευαστική περίοδο που θα διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια.

Πρόκειται για ένα φαραωνικό έργο που θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική βλάβη και θα αλλοιώσει οριστικά τον χαρακτήρα των νησίδων, θα καταστρέψει προστατευόμενους οικότοπους και θα οδηγήσει στην εξαφάνιση ολόκληρες αποικίες από προστατευόμενα είδη πουλιών και άλλα σπάνια ή/και ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας, κάποια από τα οποία ζουν αποκλειστικά στις νησίδες αυτές. Παρόλα αυτά, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) που τη συνοδεύει καταλήγουν στο εξωφρενικό συμπέρασμα των «ασθενών» επιπτώσεων στις μέχρι τώρα ανέγγιχτες από την ανθρώπινη δραστηριότητα νησίδες, αφού, ενάντια σε κάθε επιστημονική δεοντολογία, τίθενται απολύτως αυθαίρετα κριτήρια -ενδεικτικά τα 300 μέτρα ως ελάχιστη απόσταση ανεμογεννητριών από αποικίες Μαυροπετρίτη, ενώ η διεθνώς αποδεκτή απόσταση  είναι δεκαπλάσια. Επίσης η ΜΠΕ αγνοεί κρίσιμα δεδομένα, όπως την ύπαρξη της μεγαλύτερης στην Ελλάδα αποικίας Αρτέμη στις νησίδες της Ανάφης, τα υψηλά ποσοστά ενδημισμού φυτών και ασπόνδυλων ζώων αλλά και ουσιώδη στοιχεία της οικολογίας ειδών.

Η κατασκευή και λειτουργία των αιολικών σταθμών και η συνεχής ανθρώπινη παρουσία στις νησίδες απειλούν άμεσα με πρόσκρουση, εκτοπισμό και καταστροφή ενδιαιτήματος όλα τα προστατευόμενα είδη πουλιών που ζουν σε αυτές. Συγκεκριμένα: περισσότερα από 650 ζευγάρια Μαυροπετρίτη σε 12 νησίδες (άνω του 4,5% του παγκόσμιου πληθυσμού), 120 – 160 ζευγάρια Αιγαιόγλαρου σε 6-8 νησίδες (άνω του 20% του ελληνικού πληθυσμού), εκατοντάδες (πιθανώς πάνω από 1.000) ζευγάρια Αρτέμη και Μύχου σε τουλάχιστον 5 νησίδες, πολλές δεκάδες ζευγάρια Θαλασσοκόρακα σε 10 νησίδες και τουλάχιστον ένα ζευγάρι Σπιζαετού. Επίσης, αναμένεται να προκληθούν σημαντικές αρνητικές έως ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στα φυσικά οικοσυστήματα (τύποι οικοτόπων) και είδη φυτών που προστατεύονται  από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, αλλά και σε πολλά ενδημικά και μοναδικά φυτικά είδη των βραχονησίδων. Η κατασκευή και λειτουργία των αιολικών σταθμών θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός κάθετου φράγματος ανεμογεννητριών πάνω στον μεταναστευτικό διάδρομο αρπακτικών στα Λέβιθα και στην εισαγωγή θηρευτών, όπως τα ποντίκια, με ολέθριες συνέπειες στα αβγά και τους νεοσσούς των πουλιών.

Αν το έργο αυτό υλοποιηθεί, η Ελλάδα, η Ευρώπη και ο κόσμος θα χάσουν οριστικά ένα μοναδικό οικοσύστημα το οποίο έχει χαρακτηριστεί ανάλογης οικολογικής αξίας με τα νησιά Γκαλαπάγκος για τα είδη που φιλοξενεί και διότι αποτελεί ένα από τα τελευταία αυθεντικά «εργαστήρια εξέλιξης» όπου τα οικοσυστήματα και τα είδη λειτουργούν ακόμη υπό φυσικές διαδικασίες.

Η ΜΠΕ και η ΕΟΑ βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο στάδιο της αξιολόγησης από τη Διοίκηση. Οι Φορείς Διαχείρισης Κυκλάδων και Δωδεκανήσου τις έχουν τεκμηριωμένα και συλλήβδην απορρίψει. Η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία έχει επίσης τεκμηριώσει κατά το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης ότι το έργο πρέπει να απορριφθεί, ενώ την εναντίωσή τους στο επικείμενο έργο έχουν εκφράσει η Ελληνική Βοτανική Εταιρεία, η Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Ο νέος χωροταξικός σχεδιασμός για τις ΑΠΕ που βρίσκεται ήδη στη φάση αναθεώρησης είναι βέβαιο ότι θα προβλέπει την αποτροπή τέτοιων στρεβλώσεων και καταστροφών σαν αυτή που δρομολογείται, με βάση έναν σχεδιασμό που θα έχει ως γνώμονα την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής με παράλληλη προστασία της βιοποικιλότητας.

Οι οργανώσεις και φορείς που συνυπογράφουν καλούν τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωνσταντίνο Χατζηδάκη να αποτρέψουν τη χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ στις ανέγγιχτες μέχρι σήμερα νησίδες και να τις διαφυλάξουν ως ένα από τα πολυτιμότερα αποθέματα της παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς.

Σημειώσεις: 

• Περισσότερα για τη χωροθέτηση των τριών ΑΣΠΗΕ και τη σημασία των ακατοίκητων νησίδων: www.ornithologiki.gr/nisides
• Δείτε τη γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης Κυκλάδων εδώ και του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δωδεκανήσου εδώ
• H έκθεση τεκμηρίωσης της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας για την απόρριψη του έργου είναι διαθέσιμη εδώ
• Σχετική εισήγηση του Επιστημονικού Προσωπικού του Μουσείου ΦυσικήςΙστορίας Κρήτης είναι διαθέσιμη εδώ
• Σχετική εισήγηση των Κώστα Τριάντη, Αν. Καθηγητή Βιοποικιλότητας Οικοσυστημάτων στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Σπύρου Σφενδουράκη, Καθηγητή Οικολογίας και Βιοποικιλότητας στο Παν/μιο Κύπρου είναι διαθέσιμη εδώ
• Δείτε σχετική παρέμβαση της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας εδώ

 Για περισσότερες πληροφορίες: 
Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία: Ρούλα Τρίγκου, Συντονίστρια Επικοινωνίας | Τηλ.: 210 8228704 εσωτ.118, Κιν.: 6977 528200 | rtrigou@ornithologiki.gr
Ελληνική Βοτανική Εταιρεία: Παναγιώτης Δημόπουλος, Καθηγητής Βοτανικής και Οικολογίας – Πρόεδρος EBE | Τηλ.: 2610 996777, Κιν.: 6944 297537 | pdimopoulos@upatras.gr