Δεκτή έγινε από το ΣτΕ η προσφυγή που είχε υποβληθεί τον Οκτώβριο 2020 από επτά οργανώσεις κατά της απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/64663/2956/03.07.2020 (ΦΕΚ Β΄ 2773) για τους δασικούς χάρτες.
Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις χαιρετίζουν τις αποφάσεις τις Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1364-1365/2021. Μετά από ένα καλοκαίρι, κατά τη διάρκεια του οποίου η καταστροφή του δασικού πλούτου της χώρας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, οι αποφάσεις αυτές ενισχύουν τη νομική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων και αποδοκιμάζουν διοικητικές παθογένειες και πρακτικές που υπονομεύουν το κράτος δικαίου και το Σύνταγμα και θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή, το περιβάλλον, τις υποδομές, την οικονομία, και, κυρίως, τις προοπτικές μίας χώρας που είναι εκτεθειμένη περισσότερο από ποτέ στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Πάνω από όλα, η απόφαση επιβεβαιώνει το ειδικό βάρος και τον αδιάλειπτα επίκαιρο χαρακτήρα του άρθρου 24 του Συντάγματος.
Ειδικότερα, οι αποφάσεις 1364-1365/2021:
(α) Προστατεύουν τα δάση και τις δασικές εκτάσεις που έχουν ενταχθεί σε παράνομα οριοθετημένους οικισμούς και επιβάλλουν την καταγραφή τους σε δασικούς χάρτες και, κατά συνέπεια, την νομική τους αντιμετώπιση ως δασικών. Στο μέλλον, κάθε σύννομη οριοθέτηση οικισμού θα πρέπει αναγκαστικά να λαμβάνει υπόψη και να προστατεύει τα γειτονικά δάση και δασικές εκτάσεις, που μάλιστα, ως περιαστικά, έχουν τεράστια συμβολή σε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.
(β) Επιβεβαιώνουν ότι η παραχώρηση της χρήσης δασών και δασικών εκτάσεων δεν αίρει την προστασία τους, και δεν επιτρέπει τον οριστικό αποχαρακτηρισμό τους για το μέλλον. Η εξαίρεσή τους από τη δασική νομοθεσία τελεί υπό τη διαρκή αίρεση της συνέχισης της δραστηριότητας για την οποία οι εκτάσεις αυτές παραχωρήθηκαν. Έτσι, στο μέλλον, περαιτέρω αλλαγές χρήσης που δεν προβλέπονται από την αρχική παραχώρηση – π.χ., από αγροτική σε οικιστική – δεν θα είναι επιτρεπτές και τυχόν παύση του σκοπού της παραχώρησης για οποιοδήποτε λόγο θα συνεπάγεται επανυπαγωγή της έκτασης στην δασική νομοθεσία. Η δασική νομοθεσία, και ειδικά οι δασικοί χάρτες, καθώς και οι αρμόδιες υπηρεσίες, θα πρέπει να διασφαλίσουν την επανυπαγωγή αυτή.
(γ) Δεν επιτρέπουν την υλοποίηση οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν – με προβληματικές και ασυντόνιστες διαδικασίες – εντός δασών και δασικών εκτάσεων. Η ύπαρξη τέτοιων αδειών δεν επιτρέπει, πλέον, την καταστροφή ενός συνταγματικά προστατευόμενου αγαθού.
Τέλος, οι οργανώσεις χαιρετίζουν την έμμεση, αλλά καίρια αναγνώριση του δικαιώματος στο περιβάλλον ως ανθρώπινου δικαιώματος, η διατήρηση του οποίου, τόσο αυτοτελώς, όσο και σε συνδυασμό με τα άλλα ανθρώπινα δικαιώματα, αποτελεί ένα από τα βασικά διακυβεύματα του 21ου αιώνα.
Αναγνωρίζουμε ότι καμία νομική νίκη δεν είναι απόλυτη και ότι καμία δικαστική απόφαση δεν μπορεί να ανατρέψει καταστάσεις και τετελεσμένα που έχουν δημιουργηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Στο σύνολό τους, τα παραπάνω σημεία επιβάλλουν στη διοίκηση να μη διαιωνίζει πρακτικές που έχουν στο παρελθόν κριθεί επανειλημμένα παράνομες, να μην θυσιάζει κοινά αγαθά για αμφίβολης νομιμότητας ιδιωτικά συμφέροντα, και να εντάξει οργανικά την προστασία και την αποκατάσταση του δασικού και φυσικού πλούτου σε όλες τις πολιτικές της. Η συμμόρφωση του ΥΠΕΝ με τις αποφάσεις του ΣτΕ πρέπει να επικεντρωθεί στα παραπάνω σημεία.
Από πλευράς μας, θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε την αναθεώρηση κρίσιμων διατάξεων του νόμου 4685/2020, που αποδυνάμωσε τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και επιφυλάσσει σημαντικά πλήγματα στο καθεστώς προστασίας της δασικής γης. Η αναθεώρηση αυτή επιβάλλεται από την άμεση, πλήρη και διαφανή εφαρμογή των ανωτέρω δικαστικών αποφάσεων, ώστε να μην καταστεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη κενό γράμμα. Για τον σκοπό αυτόν, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε το νομοθετικό και διοικητικό έργο και να ζητάμε κοινωνική εγρήγορση για την προστασία του δασικού πλούτου της χώρας.
Οι οργανώσεις:
- Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη
- Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
- Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
- Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
- Καλλιστώ
- Greenpeace
- WWF Ελλάς
Περισσότερα:
- Ανακοίνωση προσφυγής: https://www.eepf.gr/el/el-nea/ste-dasikoi-xartes
- Επιστολή προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας: https://wwfeu.awsassets.panda.org/downloads/letter_ypen_dec_2020_dasikoi_xartes.pdf
