Η 21^η Μαΐου, Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000, είναι αφιερωμένη στη φύση και στις προστατευόμενες περιοχές της Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 που ιδρύθηκε το 1992 είναι ένα δίκτυο ζωνών προστασίας της φύσης που εκτείνεται σε όλα τα κράτη μέλη, με στόχο τη µακροπρόθεσµη διατήρηση των πιο πολύτιμων και των πλέον απειλούµενων ειδών και οικοτόπων της.

Αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών:

• «Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)» για την ορνιθοπανίδα.
• «Ειδικές Ζώνες Διατήρησης» (ΕΖΔ) για τύπους οικοτόπων και σπάνια ή απειλούμενα είδη χλωρίδας και πανίδας.

Με σκοπό την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους Οικοτόπους και την ουσιαστική προστασία των περιοχών Natura, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε το χρηματοδοτικό πρόγραμμα LIFE. Μέχρι σήμερα, έχει συγχρηματοδοτήσει πάνω από 5.500 έργα σε όλη την Ευρώπη και σε τρίτες χώρες.

Παρακολούθηση ορνιθοπανίδας στην Οίτη (Φωτό: Μ. Γκλέτσος)

Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) υλοποιεί εδώ και πάνω από 10 χρόνια δράσεις με σκοπό την προστασία και τη διαχείριση οικοτόπων και ειδών προτεραιότητας σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000, με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE. Τα έργα LIFE με συμμετοχή της ΕΕΠΦ τα τελευταία 10 έτη:

• ForOpenForests, για δάση και δασικά ανοίγματα στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και το Όρος Καλλίδρομο.   
• Natura Themis, για το περιβαλλοντικό έγκλημα στις περιοχές του δικτύου Natura 2000 της Κρήτης.
• PRIMED για το παραποτάμιο δάσος στο Δέλτα Νέστου.
• LIFE For Lesser Kestrel, για το κιρκινέζι στο Ανθόφυτο Κιλκίς και στην Ορεστιάδα στον Βόρειο Έβρο.
• NewLIFE4Drylands, για την απειλή της ερημοποίησης στο Δέλτα Νέστου και στα Αστερούσια Όρη της Κρήτης.

Συνεχίζοντας την παράδοση, η ΕΕΠΦ συμμετέχει σε ένα νέο έργο LIFE που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2023 με σκοπό την προστασία του σπάνιου φοίνικα του Θεοφράστου (Phoenix theophrasti) στην Κρήτη. 

Αστερούσια Όρη (Φωτό: Π. Μπαξεβάνη)

Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα εορτασμού του πλούσιου φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας. Όμως νέες απειλές εμφανίζονται στον ορίζοντα: η προσπάθεια χαλάρωσης του καθεστώτος προστασίας για τη διευκόλυνση «επενδύσεων» ή αλλαγών χρήσης γης, απειλεί την ακεραιότητά των περιοχών Natura της Ελλάδας.

Οι δράσεις πεδίου στο πλαίσιο έργων LIFE έχουν στόχο την προστασία και αποκατάσταση των απειλούμενων ειδών και οικοτόπων μέσα σε περιοχές Natura. Επίσης, αυξάνουν την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου, και μας δίνουν την τεκμηρίωση για να ζητήσουμε από την πολιτεία την ουσιαστική προστασία των περιοχών αυτών.

Μεσογειακά εποχικά λιμνία στο Νέστο (Φωτό: Κ. Βιδάκης)

Λίμνη Νεβρόπολης, Καλλίδρομο (Φωτό: Μ. Γκλέτσος)

Κιρκινέζι (Falco naumanni) στο Ανθόφυτο κιλκίς (Φωτό: Μ. Γκλέτσος)

Αστερούσια όρη (Φωτό: Π. Μπαξεβάνη)