κ. Γιώργο Παπανδρέου
Πρωθυπουργό
Μέγαρο Μαξίμου
Ηρώδου Αττικού 19
106 74, Αθήνα

Αθήνα, 17 Σεπτεμβρίου 2010

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

Σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για τη χώρα, επικοινωνούμε μαζί σας για να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία και αγωνία μας για τη διαφαινόμενη ισχυρή πολιτική τάση να προωθηθεί ένα νέο κύμα καταστροφικής ανάπτυξης, ως λύση στη σημερινή οικονομική κρίση, παρακάμπτοντας έτσι την αξία του περιβάλλοντος ως δομικού στοιχείου για την πραγματικά βιώσιμη οικονομία και την κοινωνική ευμάρεια.

Αφορμή για την παρούσα επιστολή μας αποτελεί η δημοσιοποίηση και έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του σχεδίου νόμου με τίτλο «Επιτάχυνση μεγάλων έργων – στρατηγικών επενδύσεων». Αν και στη δημόσια διαβούλευση που φιλοξενήθηκε στον ηλεκτρονικό τόπο http://www.opengov.gr/ypep/?p=28 καταθέσαμε λεπτομερή ανά άρθρο σχολιασμό, επιτρέψτε μας να εκφράσουμε και προς εσάς τον προβληματισμό μας για τον στόχο και το περιεχόμενο αυτής της νομοθετικής πρωτοβουλίας της Κυβέρνησης.

Συγκεκριμένα, το σχέδιο νόμου χαρακτηρίζεται από μια εμφανή πρόθεση παράκαμψης σημαντικών αδειοδοτικών διαδικασιών, ενώ περιέχει κρίσιμες ασάφειες και διατάξεις που χωρούν πολλές ερμηνείες. Σε άλλα δε σημεία του, το νομοσχέδιο δίνει έμφαση σε λεπτομέρειες που αφήνουν την εντύπωση ότι προωθούνται ευνοϊκές ρυθμίσεις για συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια.

Γενικά, το νομοσχέδιο αποτελεί μια κακέκτυπη επανάληψη της νομοθεσίας επιτάχυνσης των ολυμπιακών έργων, δια της οποίας δεν καταστρατηγήθηκε απλώς το σύνολο σχεδόν της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αλλά προκλήθηκε ανυπολόγιστη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής στην Αττική. Δυστυχώς, το νομοσχέδιο αντικατοπτρίζει μία μονοδιάστατη και «πυροσβεστική» προσέγγιση στα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Ο κρίσιμος πλέον στόχος για βιωσιμότητα απουσιάζει παντελώς από το νομοσχέδιο, γεγονός που φανερώνει την έλλειψη περιβαλλοντικής ενσωμάτωσης στις οικονομικές προτεραιότητες της χώρας.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις εκτιμούν πως η παρούσα δυσμενής οικονομική συγκυρία πρέπει να αποτελέσει έναυσμα για συνολική αναθεώρηση, απλοποίηση και ενίσχυση με κανόνες απόλυτης διαφάνειας της νομοθεσίας που αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και επενδυτικών σχεδίων, ασχέτως οικονομικού μεγέθους. Στη διαδικασία αυτή όμως δεν χωρούν οπισθοδρομήσεις και αγνόηση σημαντικών περιβαλλοντικών κεκτημένων που προκύπτουν από την υφιστάμενη νομοθεσία ή από την πολύτιμη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων. Τονίζουμε για πολλοστή φορά, πως ο πλέον ασφαλής, περιβαλλοντικά και νομικά, τρόπος διευκόλυνσης επενδύσεων και έργων είναι η ολοκλήρωση κρίσιμων περιβαλλοντικών εργαλείων, όπως οι δασικοί χάρτες, το κτηματολόγιο, ένας ολοκληρωμένος χωροταξικός σχεδιασμός που θα υπηρετεί ξεκάθαρα τις αρχές της βιωσιμότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, καθώς και οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία βάσεις δεδομένων για τον φυσικό χώρο και τον βιολογικό πλούτο της χώρας. Έτσι, είναι εφικτή η βελτιστοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης επενδύσεων, με τρόπο περιβαλλοντικά ασφαλή και χωρίς να δημιουργούνται στρεβλώσεις με τον διαχωρισμό των επενδύσεων σε «μεγάλες» και λοιπές που μέσα από αυτή τη διαδικασία αντιμετωπίζονται ως ήσσονος σημασίας.

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ, η ανάπτυξη της χώρας δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά και δεν είναι δυνατόν πλέον στο σημείο που έχει φτάσει η συνολική περιβαλλοντική κατάσταση του πλανήτη, να μην ενσωματώνει την περιβαλλοντική διάσταση σε όλες της τις εκφάνσεις. Οι αποσπασματικές λύσεις του παρελθόντος αποδεικνύουν σήμερα την ανεπάρκεια και τον καταστροφικό αντίκτυπό τους στο περιβάλλον και την οικονομία. Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός της με κριτήρια την περιβαλλοντική προστασία, τη συμμετοχή της κοινωνίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και την επαρκή εγγύηση του δικαιώματος για δικαστική προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.

Υπενθυμίζοντας την επιστολή μας της 8ης Φεβρουαρίου 2010, σχετικά με την ανάγκη για γενναία και αποτελεσματικά συντονισμένη στροφή της ελληνικής οικονομίας προς ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο οικονομικό μοντέλο, επισημαίνουμε εκ νέου πως ο δρόμος της βιωσιμότητας επιφυλάσσει συγκρούσεις και ρήξεις με το περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά καταστροφικό παρελθόν της χώρας. Αναμένουμε από εσάς προσωπικά να δώσετε το απαραίτητο σαφές στίγμα προς αυτή την κατεύθυνση, αποσύροντας κατ’ αρχήν το εν λόγω νομοσχέδιο και ταυτόχρονα δημιουργώντας ένα στιβαρό σχήμα κυβερνητικού συντονισμού για τη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία.

Ως περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, δηλώνουμε πως θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε με αγωνία τις εξελίξεις σε όλα τα περιβαλλοντικά μέτωπα, θέτοντας στην δημόσια κρίση εμπεριστατωμένες προτάσεις και παρεμβάσεις, συμμετέχοντας σε κάθε διάλογο που διασφαλίζει την ανεξαρτησία μας, επικροτώντας δημόσια κάθε θετική για το περιβάλλον πολιτική πρωτοβουλία, αλλά και στηλιτεύοντας ενέργειες και πολιτικές που θεωρούμε πως θέτουν σε κίνδυνο το περιβαλλοντικό μέλλον της χώρας.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση και συνεργασία.