ΚΟΙΝΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ, 18 Απριλίου 2016

Ο υγρότοπος της Περαίας ακατάλληλος για αξιοπρεπή φιλοξενία προσφύγων

Πέντε περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν την αντίθεσή τους σχετικά με την περιοχή που προτάθηκε από το Δήμο Θέρμης για την φιλοξενία προσφύγων, τόσο για ανθρωπιστικούς όσο και για περιβαλλοντικούς λόγους.

Οι οργανώσεις «Δράση για την άγρια ζωή», «Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης», «Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία», «Καλλιστώ» και «Δίκτυο Μεσόγειος SOS», έστειλαν ήδη επιστολή στους συναρμόδιους αναπληρωτές υπουργούς Εθν. Άμυνας, Εσωτερικών, Μεταναστευτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος, όπου επισημαίνουν πως η προταθείσα περιοχή “Τσαΐρια”, μεταξύ του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης και του οικισμού της Περαίας, βρίσκεται εντός εκτεταμένου παράκτιου έλους, δεν πληροί τις σχετικές προδιαγραφές και δεν εξασφαλίζει κατά κανένα τρόπο ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας στους πρόσφυγες. Ο υγροτοπικός χαρακτήρας της περιοχής έχει ως αποτέλεσμα συχνά πλημμυρικά φαινόμενα, ανθυγιεινές κλιματικές συνθήκες, μεγάλους πληθυσμούς κουνουπιών, αλλά και πλήρη απουσία φυσικής σκιάς. Επιπλέον, παρά τη μέχρι τώρα απαξίωση και υποβάθμισή του, ο υγρότοπος της Περαίας παραμένει μια πολύτιμη φυσική έκταση που φιλοξενεί πληθώρα ειδών που εξαρτώνται από την περιοδική παρουσία του νερού εκεί και διαθέτει σπάνια και προστατευτέα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος.

Οι πέντε οργανώσεις επισημαίνουν ακόμα ότι τόσο η εγκατάσταση των προσφύγων σε ακατάλληλη και προβληματική για αυτούς θέση όσο και η σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση μπορούν εύκολα να αποφευχθούν. Εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Θέρμης αλλά και στους γειτονικούς Δήμους, υπάρχουν πολλές και πολύ καταλληλότερες εκτάσεις (ανάμεσά τους εγκαταλειμμένα camping, κατασκηνώσεις και στρατόπεδα) που μπορούν άμεσα να παραχωρηθούν για την φιλοξενία των προσφύγων. Επιπλέον πολλές από τις εκτάσεις αυτές διαθέτουν ήδη τις βασικές υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτροδότηση, ακόμα και έτοιμα κτήρια), που μόνο με πολύ μεγάλη σπατάλη πόρων θα μπορέσουν να φτιαχτούν στα Τσαΐρια!

Γιάννης Θεοδωρόπουλος, τηλέφωνο: 6972-319932, e-mail: itheodoropoulos@gmail.com

Το πλήρες κείμενο της επιστολής των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων έχει ως εξής:

Προς:

Θεσσαλονίκη, 14 Απριλίου 2016

Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,

Πληροφορηθήκαμε από τον τοπικό τύπο για την απόφαση εγκατάστασης Κέντρου Φιλοξενίας Προσφύγων στην περιοχή “Τσαΐρια” του Δήμου Θέρμης, μεταξύ του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης και του οικισμού της Περαίας.

Ο συγκεκριμένος χώρος βρίσκεται εντός εκτεταμένου παράκτιου έλους και αποτελεί τμήμα του παλιότερα ενιαίου υγροτοπικού σχηματισμού των εκβολών του Ανθεμούντα, εντός του οποίου κατασκευάστηκε και ο Αερολιμένας Θεσσαλονίκης.

Στη δουλειά μας για την προστασία του περιβάλλοντος ο άνθρωπος κατέχει πάντα κεντρική θέση. Πρόσφατα διακηρυγμένη θέση 11 περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι πως οι πενήντα και πλέον χιλιάδες πρόσφυγες που τώρα βρίσκονται στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι καλοδεχούμενοι σε άμεσα οργανωμένους καταυλισμούς και ανοιχτές δομές φιλοξενίας. Στην αντιμετώπιση αυτής της πρωτοφανούς κρίσης, οι οργανώσεις μας έχουν συμβάλει εθελοντικά, προσφέροντας έμπρακτη βοήθεια για τη στοιχειώδη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων σε διάφορες περιοχές της χώρας. Παράλληλα, στεκόμαστε αρωγοί και συμπαραστάτες στις ανθρωπιστικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που κρατούν ψηλά τη σημαία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, σώζουν ζωές και δίνουν ελπίδα σε χιλιάδες ανθρώπους.

Κατά τη γνώμη μας η προτεινόμενη έκταση όχι μόνο δεν πληροί τις σχετικές προδιαγραφές για την προσωρινή στέγαση προσφύγων (όπως αυτές τέθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών, στην επιστολή του προς τους Δήμους της Χώρας με ημερομηνία 16 Μαρτίου 2016), αλλά και δεν εξασφαλίζει κατά κανένα τρόπο ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας στους πρόσφυγες. Ο υγροτοπικός χαρακτήρας της περιοχής έχει ως αποτέλεσμα συχνά πλημμυρικά φαινόμενα με συνέπεια να καθίσταται τουλάχιστον αμφισβητήσιμη η ασφαλής παραμονή των προσφύγων εκεί. Ανάλογο τέτοιο φαινόμενο καταγράφηκε μόλις τον Δεκέμβριο του 2014 όταν ο παρακείμενος οικισμός Ρομά χρειάστηκε να εκκενωθεί λόγω της ανύψωσης των υδάτων. Επίσης οι ανθυγιεινές κλιματικές συνθήκες, οι παρατεταμένες περίοδοι κατάκλισης, οι μεγάλοι πληθυσμοί κουνουπιών, αλλά και η πλήρης απουσία φυσικής σκιάς (με αποτέλεσμα κατά τους θερινούς μήνες να επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες), καθιστούν τον υγρότοπο της Περαίας (όπως άλλωστε και κάθε ανάλογο υγρότοπο) ακατάλληλο για αξιοπρεπή ανθρώπινη εγκατάσταση.

Επιπλέον, παρά τη μέχρι τώρα απαξίωση και υποβάθμισή του, ο υγρότοπος της Περαίας παραμένει μια πολύτιμη φυσική έκταση που φιλοξενεί σπάνια και προστατευτέα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος. Η περιοχή κατακλύζεται περιοδικά και συντηρεί υγροτοπική βλάστηση και φυσικούς οικοτόπους κοινοτικού ενδιαφέροντος [1310 – Πρωτογενής βλάστηση με Salicornia και άλλα μονοετή είδη των λασπωδών και αμμωδών ζωνών/ 1410 – Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi)]. Οι οικότοποι αυτοί φιλοξενούν πληθώρα ειδών ζώων και φυτών που εξαρτώνται από την περιοδική παρουσία του νερού: στην περιοχή έχουν καταγραφεί περισσότερα από 130 είδη πουλιών, ενώ πολλά προστατευόμενα είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος χρησιμοποιούν την περιοχή για αναπαραγωγή, διαχείμαση ή στάση κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης [όπως χαλκοκουρούνα (Coracias garrulus), καμπίσια πέρδικα (Perdix perdix), πετροτουρλίδα (Burhinus oedicnemus), καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus), βαρβάρα (Tadorna tadorna), στρειδοφάγος (Haematopus ostralegus) κ.α.]. Επίσης στην περιοχή έχουν πρόσφατα καταγραφεί και τα είδη θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος βίδρα (Lutra lutra) και λαγόγυρος (Spermophilus citellus).

Για όλους τους παραπάνω λόγους, κρίνουμε πως η σχεδιαζόμενη επέμβαση δεν είναι συμβατή με τις εθνικές προτεραιότητες και δεσμεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας αλλά και τη διαχείριση του γλυκού νερού, όπως αυτές προκύπτουν από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις με τις οποίες έχει δεσμευτεί η Ελλάδα.

Ο υγρότοπος της Περαίας είναι ένας σημαντικός περιαστικός υγρότοπος και αποτελεί πολύτιμη φυσική κληρονομιά τόσο για το Δήμο Θέρμης όσο και για την ευρύτερη περιοχή. Προκειμένου να προστατευτεί ο φυσικός χαρακτήρας της περιοχής θα πρέπει να επιτρέπονται εντός των ορίων της μόνο ήπιες και χαμηλής έντασης χρήσεις, οι οποίες δεν θίγουν το φυσικό ανάγλυφο και δεν προκαλούν οικολογική επιβάρυνση. Αντίθετα σύμφωνα με το σχεδιασμό προβλέπεται να  αρχίσουν άμεσα εργασίες «εξυγίανσης» του εδάφους (αποστράγγιση, επιχωματώσεις κλπ) και δημιουργία υποδομών. Οπωσδήποτε αυτό θα σημάνει τόσο την οριστική απώλεια του άμεσα επηρεαζόμενου τμήματος του υγροτόπου, όσο και τον κατακερματισμό, την όχληση και την περεταίρω υποβάθμιση και του εναπομείναντος τμήματος.

Τόσο η εγκατάσταση των προσφύγων σε ακατάλληλη και προβληματική για αυτούς θέση όσο και η σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση μπορούν εύκολα να αποφευχθούν. Εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Θέρμης αλλά και στους γειτονικούς Δήμους, υπάρχουν πολλές και πολύ καταλληλότερες εκτάσεις (ανάμεσά τους εγκαταλειμμένα camping, κατασκηνώσεις και στρατόπεδα) που μπορούν άμεσα να παραχωρηθούν για την φιλοξενία των προσφύγων. Επιπλέον πολλές από τις εκτάσεις αυτές διαθέτουν ήδη τις βασικές υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτροδότηση, ακόμα και έτοιμα κτήρια), που μόνο με πολύ μεγάλη σπατάλη πόρων θα μπορέσουν να φτιαχτούν στα Τσαΐρια.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, παρακαλούμε να ανακαλέσετε το σχέδιο εγκατάστασης Κέντρου Φιλοξενίας Προσφύγων στην περιοχή Τσαΐρια και να επιλέξετε ανάμεσα στους πολλούς άλλους και άμεσα διαθέσιμους εναλλακτικούς χώρους.