Με παρέμβασή τους με ανοικτή επιστολή προς τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων, 12 φορείς επισημαίνουν το έλλειμα ουσιαστικής συμμετοχής πολιτών και φορέων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον.
Ο περιορισμένος χρόνος διαβουλεύσεων, τα εξαιρετικά τεχνικά κείμενα και δυσνόητες ρυθμίσεις, και η πολυδιάσπαση των τόπων και μεθόδων διαβούλευσης, είναι μερικοί μόνο από τους τρόπους με τους οποίους περιορίζεται το δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφορία, συμμετοχής και ελέγχου για θέματα περιβάλλοντος.
Η παρέμβαση καταλήγει σε πρόταση συγκεκριμένων βελτιώσεων με τη μορφή πρότασης νόμου και επίσης ζητάει διακομματική συναίνεση για την ενίσχυση της ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον.
Οι προτάσεις που υποβάλλονται προς τους βουλευτές με τη μορφή νομοθετικής πρότασης, είναι συνοπτικά οι εξής:
- Δημιουργία ενιαίου δικτυακού τόπου ανοιχτής πρόσβασης, όπου θα διενεργούνται όλες οι διαδικασίες συμμετοχής του κοινού στη λήψη αποφάσεων για το περιβάλλον.
- Θέσπιση διασφαλίσεων για την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων συμμετοχής (π.χ. αποθάρρυνση καταχρηστικών διώξεων SLAPPs).
- Ενίσχυση της συμμετοχής με υποχρέωση έγκαιρης γνωστοποίησης επικείμενων διαβουλεύσεων, επέκταση των δημόσιων διαβουλεύσεων σε νέες πράξεις, και διενέργεια διερευνητικών διαβουλεύσεων.
- Ισχυροποίηση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών.
- Θέσπιση νέας διαδικασίας για πρωτοβουλίες πολιτών με αίτημα προς τις αρμόδιες αρχές για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπεται σε εξουσιοδοτική διάταξη νόμου.
- Ενίσχυση της δυνατότητας κάθε πολίτη να υποβάλει αίτημα για έλεγχο οποιουδήποτε περιστατικού θεωρεί ότι επηρεάζει δυσμενώς το περιβάλλον.
Η πρόταση νόμου διαμορφώθηκε μετά από μία διαδικασία ανοιχτής δημόσιας διαβούλευσης, που φιλοξενήθηκε από το WWF Ελλάς και τον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ) σε ειδικά διαμορφωμένη ιστοσελίδα. Άλλωστε βασικός στόχος της διαδικασίας ήταν οι προτάσεις που διατυπώνονται να εκφράζουν την κοινωνία.
Τονίζεται ότι η ισχυρή και ακώλυτη δημόσια συμμετοχή και η διαφάνεια στη διαδικασία λήψης περιβαλλοντικών αποφάσεων είναι νομικά κατοχυρωμένο ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα, και στην Ελλάδα και σε όλη την ΕΕ. Όμως εκτός από δημοκρατική επιταγή, η συμμετοχή των πολιτών αποτελεί και προϋπόθεση για κοινωνική νομιμοποίηση και για αποτελεσματική εφαρμογή των αποφάσεων στην πορεία για μετάβαση και βιωσιμότητα, αλλά και μία πηγή για νέες ιδέες, συνθέσεις και συγκλίσεις προς καλύτερα συγκροτημένες πολιτικές.
Όπως επισημαίνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, «η συμμετοχή του κοινού μπορεί να απελευθερώσει κοινωνική δημιουργικότητα, να δημιουργήσει γνώσεις και να κινητοποιήσει φορείς. Μπορεί να αποτελέσει μέσο για την έκφραση και τη συζήτηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών ανησυχιών και συγκρούσεων, ακόμη και αν δεν είναι απαραίτητο να επιλυθούν.»
Δείτε την ανοικτή επιστολή των 12 φορέων προς τους Βουλευτές .
Δείτε την πρόταση νόμου για την συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων για το περιβάλλον .
Οι υπογράφοντες φορείς:
Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας
Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Καλλιστώ
Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ)
Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών
Greenpeace
Vouliwatch
WWF Ελλάς
