Το αστικό πράσινο θεωρείται πλέον περιβαλλοντικό και δημόσιο αγαθό. Θα πρέπει να ενσωματώνεται ως πρωτογενές στοιχείο που θα διατηρηθεί στο διηνεκές σε έναν σύγχρονο πολεοδομικό σχεδιασμό. Αντίστοιχα η διαχείριση και βελτίωσή του, θα πρέπει να αναπτύσσεται εντός ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού και να αντιμετωπίζεται ως βασικός μηχανισμός μετριασμού των επιπτώσεων των κλιματικών μεταβολών και προκλήσεων.
Νανά Τσαγκάρη - τ. Διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων
Το έργο Life GrIn
Οι προτάσεις των δύο ομιλητών διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του έργου Life Grin, που υλοποιείται από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, τους Δήμους Αμαρουσίου και Ηρακλείου Κρήτης και την εταιρεία Τεχνοομοιόσταση Ο.Ε.
Οι πιλοτικές δράσεις του έργου σε αυτούς τους δυο δημους με την εφαρμογή συγχρόνων εργαλείων, τα οποία διευκολύνουν το έργο της διαχείρισης και βελτιστοποιούν τους χώρους πρασίνου, παρείχαν σημαντικά στοιχεία. Όλη αυτή η γνώση έχει μεταφερθεί και σε άλλους 10 δήμους μέχρι σήμερα.
Με την ολοκλήρωση του έργου LIFE GrIn προέκυψαν τα εξής χρήσιμα εργαλεία, που είναι διαθέσιμα χωρίς κόστος σε όλους τους δήμους της χώρας:
Με την κατάλληλη διαχείριση, οι χώροι πρασίνου της χώρας μας μπορούν να γίνουν η απαραίτητη ασπίδα για βιώσιμες πόλεις, θωρακισμένες έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Οι κάτοικοι των ελληνικών πόλεων απολαμβάνουν τη χαμηλότερη κατά κεφαλήν αναλογία πρασίνου στην Ε.Ε. (στην Αθήνα αντιστοιχούν 2,4 τ.μ. ανά κάτοικο).
Η Ε.Ε. από το 2008, με στόχο τη θωράκιση των πόλεων, έχει θεσπίσει το Σύμφωνο Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια, ενώ, από το 2021, ενέκρινε τη νέα στρατηγική της για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η οποία καθορίζει το πώς τα κράτη μέλη μπορεί να προσαρμοστούν στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της και να αποκτήσουν ανθεκτικότητα έως το 2050.
Επισημάνθηκε πως μέχρι σήμερα οι Χώροι Αστικού Πρασίνου (ΧΑΠ) υφίστανται διαχείριση χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κλιματικές παράμετροι, ενώ θα έπρεπε να κρίνεται αναγκαία η συνέργεια μεταξύ επιστήμης και διαχείρισης στην πράξη, ώστε οι Δήμοι να ανταποκρίνονται σε θέματα όπως:
Είναι κρίσιμη η σωστή επιλογή των φυτικών ειδών και πρέπει να βρούμε ποια είναι πιο προσαρμοστικά στις συνθήκες του αστικού περιβάλλοντος, ώστε να κάνουμε ορθές επιλογές στη φύτευση.
Γιώργος Καρέτσος - Δασολόγος, τ. Ερευνητής του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ
Καλές Πρακτικές
Όπως αναφέρθηκε, «Το έργο προσπαθεί να συμβάλλει στην ενημέρωση, την ενσωμάτωση ευρωπαϊκών και διεθνών ιδεών και πρακτικών αντιμετώπισης κλιματικής αλλαγής και τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των Χώροι Αστικού Πρασίνου (ΧΑΠ) σε πιλοτική συνεργασία με τους Δήμους Αμαρουσίου και Ηρακλείου και την ΚΕΔΕ. Η συμμετοχή της ΚΕΔΕ είναι καθοριστική για να διαχυθούν οι πληροφορίες από τις δράσεις και τα αποτελέσματα του έργου στο σύνολο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Πέραν από τις συστηματικές ενημερώσεις των πολυπληθέστερων Δήμων της χώρας και των Υπηρεσιών Πρασίνου, παράλληλα έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί ενημερώσεις μαθητών και καθηγητών σχολείων και ενημερώσεις των τοπικών Δασικών Υπηρεσιών που έχουν στην αρμοδιότητά τους τα πάρκα και τα άλση, τα οποία διέπονται από τη Δασική Νομοθεσία.
Επιπλέον, έγινε μια σοβαρή προσπάθεια συγκέντρωσης όλων των νομοθετημάτων που αφορούν το αστικό πράσινο που κατέληξε σε πρόταση βελτίωσης του σχετικού θεσμικού πλαισίου, ώστε η τοπική αυτοδιοίκηση να κινείται μέσα σε ένα σαφές πλαίσιο. Η πρόταση κατατέθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που είναι επίσης εταίρος στο έργο, για την εκκίνηση των απαραίτητων διαδικασιών.»
Μέχρι σήμερα οι Χώροι Αστικού Πρασίνου υφίστανται διαχείριση χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κλιματικές μεταβολές και η βιοποικιλότητα. Η μελέτη αυτών των δυο παραγόντων βοηθά στη βελτίωση ποιότητας και σύνδεσης χώρων πρασίνου.
Οι ΧΑΠ λειτουργούν ως εργαλεία για τη μείωση των θερμοκρασιών (- 5.5 °C σε θάμνους και − 3.8 °C σε γρασίδι, με θερμοκρασία αέρα 42°C), τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της έντασης των θορύβων, τον εμπλουτισμό των υπογείων υδάτων, τον έλεγχο της διάβρωσης και έχουν θετική επίδραση στην ψυχική υγεία των ανθρώπων.
Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τις παρουσιάσεις των ομιλητών εδώ:
Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλες τις ομιλίες του ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ LAB στο:
