Η επιστήμη παρέχει λύσεις.

Κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης για την αειφορία, σε οποιαδήποτε βαθμίδα εκπαίδευσης, πρέπει να ξεκινάει από τη βάση ότι η επιστήμη μας παρέχει λύσεις. Οι επιστημονικές απόψεις για την κλιματική και περιβαλλοντική κρίση έχουν βαρύτητα αλλά συχνά συνοδεύονται από υπερβολές, ακόμα και από την επιστημονική κοινότητα, που πολλές φορές ξεχνά ότι πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Ως αποτέλεσμα, αντί της ελπίδας καλλιεργείται ο φόβος που οδηγεί στην εντύπωση του αναπόφευκτου και της ανώφελης προσπάθειας, και άρα της παραίτησης. Συνεπώς, το «υπάρχουν λύσεις» θα πρέπει είναι η κεντρική γραμμή που διασχίζει κάθε πρόγραμμα ώστε να ενεργοποιήσουμε τους πολίτες κάθε ηλικίας.

Προγράμματα με έμπνευση.

Για την εκπαίδευση, σε όλες τις βαθμίδες, θα πρέπει να απομακρυνθούμε από προγράμματα χωρίς έμπνευση και καθηλωμένα στο παρελθόν, να βάλουμε νέες διαστάσεις μέσα σε αυτά και να φροντίσουμε να διασφαλιστεί η διεπιστημονικότητα που χαρακτηρίζει το αντικείμενο. Για να κατανοήσουμε το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, πολύ μεγάλη σημασία έχουν οι διαστάσεις του χώρου και του χρόνου. Δεν πρόκειται απλά για αύξηση της θερμοκρασίας, αλλά για ένα πολυσύνθετο φαινόμενο με πολλές παραμέτρους που εμπλέκουν όλους τους φυσικούς, βιολογικούς και κοινωνικούς σχηματισμούς και μετασχηματισμούς. Με τα μελλοντικά σενάρια και τις αναφορές σε ορίζοντες δεκαετιών ή και αιώνων δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει πίστωση χρόνου, μόνο που δεν έχουμε την πίστωση αυτή. Τα κλιματικά φαινόμενα μεταβάλλονται γρηγορότερα από το αναμενόμενο, αλληλοτροφοδοτούνται και επιταχύνονται, χωρίς επιστροφή. Δυσκολία υπάρχει και στην αντίληψη του χώρου. Ένα από τα συμπεράσματα της έρευνας που έγινε για λογαριασμό της ΕΕΠΦ από τη METRON ANALYSIS δείχνει ότι οι Έλληνες αξιολογούν την κλιματική αλλαγή ως πολύ σημαντικότερη απειλή για τον πλανήτη από ότι για την Ελλάδα. Υπάρχει λοιπόν ένα κενό αντίληψης της στενής σύνδεσης μεταξύ των φαινομένων σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο.

Ο άνθρωπος θα πρέπει να συμφιλιωθεί με την ύπαρξη της κλιματικής κρίσης.

Θα πρέπει να επιχειρήσουμε μια συμφιλίωση του ανθρώπου με το κοινωνικό πρόσωπο της κλιματικής κρίσης, με φαινόμενα τα οποία πολλές φορές μοιάζουν πολύ μακρινά στον πολίτη. Η κοινωνικοποίησή της, δηλαδή η αναγωγή της στην ανθρώπινη παράμετρο κάνει πολύ περισσότερο καλό στην εκπαίδευση και στην ενημέρωση σε σχέση με τη στείρα μαθηματική περιγραφή του φαινομένου. Το σύστημα της Γης είναι ενιαίο και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να αναδεικνύεται, τόσο σε ότι αφορά τους φυσικούς και βιολογικούς μηχανισμούς, όσο και τις κοινωνίες. Το περιβάλλον πραγματικά δεν γνωρίζει σύνορα, για αυτό και υπάρχει και η υποχρέωση της διεπιστημονικής και διατομεακής προσέγγισης της περιβαλλοντικής προστασίας.

Η κλιματική κρίση πρέπει να γίνει μέρος της κουλτούρας μας.

Για να μετασχηματιστεί η θεωρία σε πολιτικές πρέπει να γίνει μέρος της κουλτούρας μας, η θεωρία να γίνει πράξη βιωματικά, μέσα στα σχολεία και σε κάθε μορφή εκπαίδευσης – ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης, ώστε να αντιληφθούμε τι σημαίνουν όλα αυτά με τις δύσκολες ορολογίες: κλιματική κρίση, κλιματική ουδετερότητα, βιώσιμη ανάπτυξη, προσαρμογή. Ενεργός και ανθεκτικός πολίτης είναι αυτός που γνωρίζει, διεκδικεί, πιέζει ο ίδιος από κάτω προς τα πάνω, μπορεί να αντισταθεί και να δράσει για όλα αυτά τα οποία που θα χτυπήσουν τη δική του πόρτα ώστε να διασφαλίσει με ποιους όρους, με ποιες προϋποθέσεις, και πόσο έτοιμο θα βρουν καθένα από μας, την τοπική αυτοδιοίκηση, το κεντρικό κράτος.

Τα 3 «Σ».

Η περιβαλλοντική και κλιματική εκπαίδευση συνιστούν ένα ξεχωριστό είδος γραμματισμού, που έρχεται να καλύψει το κενό που σήμερα παρατηρείται μεταξύ της «δέσμευσης» και της «εφαρμογής». Ο διαγεγενεακός της χαρακτήρας αφορά όλες τις ηλικίες, όλες τις θέσεις εργασίας, όλες τις πτυχές της ζωής των πολιτών, προκειμένου να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης και μπορεί να επιταχύνει τον «μετασχηματισμό» μέσα από τη σύμπραξη όλων των ενδιαφερομένων μερών. Σημειώστε τα 3 σημαντικά Σίγμα: Συμμετοχή, Συνεργασία, Συντονισμός.