ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 11 Δεκεμβρίου 2016
Τα βουνά ως κιβωτοί φύσης και πολιτισμού
Σήμερα, 11η Δεκεμβρίου, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) γιορτάζει τη Διεθνή Ημέρα Βουνών, μία ημέρα που θεσπίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 2003.
Η ΕΕΠΦ, η παλιότερη περιβαλλοντική οργάνωση πανελλαδικής εμβέλειας, ιδρύθηκε το 1951 με τα περισσότερα ιδρυτικά της μέλη να προέρχονται από τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύνδεσμο. Έκτοτε, η ΕΕΠΦ έχει δώσει μεγάλο βάρος και στην ανάδειξη και στην έμπρακτη προστασία της ορεινής φύσης της Ελλάδας.
Η φετινή Hμέρα Bουνών είναι αφιερωμένη από τα Ηνωμένα Έθνη στις πολιτιστικές αξίες των βουνών. Και πράγματι, οι ορεινοί όγκοι είναι κιβωτοί και φύσης και πολιτισμού. Ξεχωρίζουν για την πλούσια βιοποικιλότητα και προσφέρουν στον άνθρωπο πολύτιμους φυσικούς πόρους, συχνά όμως έχουν ταυτόχρονα ιδιαίτερη πνευματική ή θρησκευτική σημασία, ενώ προσέφεραν καταφύγιο σε δύσκολους καιρούς και συνέβαλαν στην διαμόρφωση κοινοτήτων και πολιτισμών με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στις μέρες μας, παρέχουν ακόμα τη δυνατότητα για ορεινή αναψυχή, αθλητισμό, φυσιολατρία και ψυχική ηρεμία για τον σύγχρονο άνθρωπο.
Η Ελλάδα είναι η 5η ορεινότερη χώρα της Ευρώπης και τα βουνά της είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φυσικές και πολιτιστικές αξίες. Κάποια έχουν παγκόσμια παγκόσμια ακτινοβολία, όπως ο Όλυμπος, ο Παρνασσός και ο Άθως. Άλλα είναι λιγότερα γνωστά, έχουν όμως υπάρξει πρωταγωνιστές της παλιάς ή νεότερης ιστορίας και είναι πολύτιμα για το βιοπορισμό των γύρω τους κοινοτήτων.
Η Οίτη και το Καλλίδρομο στην Στερεά Ελλάδα είναι δύο τέτοια βουνά. Εκτός από τη σημαντική χλωρίδα και πανίδα που φιλοξενούν, είναι συνδεδεμένα και με τη μυθολογία (στην Οίτη σύμφωνα με τη μυθολογία πέθανε ο Ηρακλής) και με ιστορικά γεγονότα (μάχη Θερμοπυλών, ανατίναξη γέφυρας Γοργοποτάμου).
Η ΕΕΠΦ υλοποιεί, εδώ και 4 χρόνια, ένα μεγάλο έργο LIFE στα δύο αυτά βουνά. Το έργο LIFE11 NAT GR/1014, με τίτλο «Διατήρηση Δασών και Δασικών Ανοιγμάτων Προτεραιότητας στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και στο Όρος Καλλίδρομο της Στερεάς Ελλάδας» και ακρωνύμιο ForOpenForests, στοχεύει στην εφαρμογή διαχειριστικών πρακτικών που θα συμβάλουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας που επηρεάζεται αρνητικά από την επέκταση των δασών.
Αντικείμενα των δράσεων του έργου ForOpenForests είναι οι οικότοποι προτεραιότητας και τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, όπως:
• δάση με μαλόκεδρα (βουνοκυπάρισσα)
• ορεινά λιβάδια και ορεινές εποχικές λίμνες με σπάνια είδη χλωρίδας
• η Βερονίκη της Οίτης – σπανιότατο ενδημικό αγριολούλουδο
• η απειλούμενη Καφέ Αρκούδα που τα τελευταία έτη έχει κάνει την επανεμφάνισή της στην Οίτη με σποραδικές παρατηρήσεις
• πέντε σημαντικά είδη πουλιών: ο πολύ σπάνιος Αιγωλιός (είδος νυκτόβιου αρπακτικού), τρία είδη δρυοκολάπτη και η Πετροπέρδικα
Το έργο ForOpenForests έχει ήδη προσφέρει σημαντική επιστημονική γνώση για τα είδη της περιοχής: Εντόπισε οικότοπους προτεραιότητας σε νέες θέσεις. Μελέτησε τη Βερονίκη της Οίτης, η οποία βρίσκεται από όλο τον κόσμο μόνο σε λίγα τετραγωνικά μέτρα γης στην Οίτη. Επιβεβαίωσε την παρουσία της αρκούδας στο νοτιότερο σημείο εξάπλωσής της σε Ελλάδα και Ευρώπη, και του σπάνιου Αιγωλιού ο οποίος έχει ελάχιστες καταγραφές στην Ελλάδα. Παράλληλα σχεδιάζει και δημιουργεί υποδομές για την ενημέρωση, πληροφόρηση και διαχείριση των επισκεπτών σε Οίτη και Καλλίδρομο, και υποστηρίζει τους τοπικούς παραγωγούς (κτηνοτρόφους, μελισσοκόμους).
Σήμερα, τείνουμε να ξεχνάμε ότι τα βουνά είναι σημαντικές νησίδες βιοποικιλότητας που έχουν περισώσει σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας αλλά και έχουν κατά καιρούς θρέψει και προστατεύσει και τους ανθρώπους. Το έργο LIFE ForOpenForests της Οίτης και του Καλλίδρομου είναι μια μικρή προσπάθεια για την προστασία και την ανάδειξη αυτής της κληρονομιάς.
