Κλιματική κρίση και απώλεια βιοποικιλότητας
Δύο κρίσεις που πάνε παράλληλα. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη μία αγνοώντας την άλλη. Η πρώτη ασπίδα στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι η βιοποικιλότητα. Η κύρια αιτία απώλειας της βιοποικιλότητας παραμένει η χρήση γης από τον άνθρωπο. Η γεωργία είναι υπεύθυνη για το 90% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών και αντιπροσωπεύει το 70% της κρίσης του γλυκού νερού στον πλανήτη. Τα χερσαία και υδάτινα οικοσυστήματα απορροφούν πάνω από 50% τα ανθρωπογενών εκπομπών το CO2.
Η περιοχή της Μεσογείου θεωρείται Climate Hotspot γιατί θερμαίνεται 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Λύσεις από βραχυπρόσθεσμες δράσεις
Συνοπτικά, οι επιλογές μας για μετριασμό των επιπτώσεων, που αυξάνονται ραγδαία με κάθε αύξηση της θερμοκρασίας, είναι:
- η παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ
- η προστασία του νερού, της γης και της διατροφικής αλυσίδας με μείωση της ανθρώπινης παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον.
- Η διαμόρφωση κατάλληλων υποδομών στο αστικό περιβάλλον, π.χ. ενεργειακή εξοικονόμηση κτιρίων
- η χρήση καθαρότερων καυσίμων (πράσινο υδρογόνο) και ενεργειακής εξοικονόμησης, όσον αφορά τη βιομηχανία και τα απόβλητα.
Η κλιματική κρίση έχει οικονομικές απώλειες
Η Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης υφίσταται ήδη μακράν τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες που σχετίζονται με το κλίμα. Τα 2020 η απώλεια ανά κάτοικο ήταν 91€, τριπλάσια του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με δεύτερη τη Γαλλία που είχε απώλεια ανά κάτοικο 62€.
Η Ελλάδα, με την οικονομία να κυριαρχείται από τον τουρισμό και τη γεωργία, θα αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις τις επόμενες δεκαετίες (πυρκαγιές, καύσωνες, ξηρασίες).
Σύμφωνα με έκθεση του 2011, επικαιροποιημένη το 2023, από την Τράπεζα της Ελλάδας σε συνεργασία με το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, εκτιμήθηκε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν να αφαιρέσουν 577-700 δις ευρώ από το ΑΕΠ της χώρας μέχρι το 2100, τριπλάσια από την τρέχουσα ετήσια οικονομική της παραγωγή.
Με απλά λόγια
Η συγκράτηση της θερμοκρασίας στον 1.5οC επιτάσσει το σύνολο των ενεργειακών μας αναγκών να καλυφθούν εξ’ ολοκλήρου από καθαρές πηγές μηδενικών εκπομπών το αργότερο μέχρι το 2040.
Η λύση των ΑΠΕ – Εξοικονόμηση ενέργειας
Στο ερώτημα «πόσες ΑΠΕ χρειαζόμαστε;», ο κ. Γριμάνης αναφέρει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Ζητούνται τα μέτρα εκείνα και οι επενδύσεις που θα δώσουν ώθηση στο να μειωθούν οι εκπομπές, κυρίως από τα κτίρια, τις μεταφορές και τη βιομηχανία. Και συμπληρώνει ότι οι ΑΠΕ καθορίζονται από τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2030 και το 2050. Δηλαδή από το σενάριο που θα πρέπει να υλοποιήσουμε μέχρι να μηδενίσουμε τις εκπομπές, το οποίο εξαρτάται από τι εξοικονόμηση θα κάνουμε, και από το πόσο θα επενδύσουμε στην αποθήκευση. Προφανώς ο εξηλεκτρισμός από καθαρές πηγές θα πρέπει να έχει και τα αντίστοιχα δίκτυα και να περιλαμβάνει την επένδυσή μας σε αυτές τις υποδομές.
Η απάντηση στο πόσες ΑΠΕ θα κριθεί όταν καθοριστούν οι εθνικοί στόχοι για τις ΑΠΕ για το 2030, 2040, 2050, με κριτήρια:
- α) τις ανάγκες της χώρας
- β) τη μέγιστη εξοικονόμηση,
- γ) την ολοκλήρωση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και
- δ) την επικαιροποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τις ΑΠΕ.
Το πόσες ΑΠΕ θα χρειαστούν θα εξαρτηθεί άμεσα από το τι επιλογές κάνουμε την επόμενη 10ετία και ειδικότερα στην ενεργειακή εξοικονόμηση και αποδοτικότητα.
Βιοποικιλότητα & Κλιματική αλλαγή
Η απώλεια της βιοποικιλότητας και η κλιματική αλλαγή είναι οι δύο εξίσου σημαντικές παγκόσμιες κρίσεις που δρουν συνεργατικά και θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον της ανθρωπότητας. Τα φυσικά οικοσυστήματα είναι η θωράκισή μας, είναι η ασπίδα μας και θα πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ισότιμα. Δηλαδή, η διατήρηση της βιοποικιλότητας να είναι ένας ισότιμος πυλώνας με την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Λύση Κλειδί: Ο ορθός Χωροταξικός Σχεδιασμός
Έχουμε το ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (ΕΠΧΣΑΑ ΑΠΕ, 2008) το οποίο είναι ήδη παρωχημένο και ανεπίκαιρο, καθώς αναφέρεται σε μια πραγματικότητα προ δεκαετίας. Μάλιστα οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαμε επισημάνει τα προβλήματά του ήδη από τα γεννοφάσκια του.
Το 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με προειδοποιητική επιστολή κινεί προδικαστική διαδικασία εναντίον της Ελλάδας, όμως μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, πόσα χρόνια μετά, μας έστειλε και αιτιολογημένη γνώμη. Δηλαδή βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την παραπομπή της χώρας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Γιατί; Διότι το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ δεν υπεβλήθη με τη δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεών του στις προστατευόμενες περιοχές και στα προστατευόμενα αντικείμενα. Αναφέρεται ρητά ότι όσα έργα ενέκρινε η Ελλάδα με βάση αυτό το σχέδιο, δεν συμμορφώνονται με την ενωσιακή νομοθεσία.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλες τις ομιλίες του ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ LAB στο Playlist Oμιλιών "Προστασία της Φύσης Lab", με διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα.
