- Πληροφοριακά Στοιχεία
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η έκθεση της ολλανδικής εταιρείας για την αποκατάσταση της Θεσσαλίας είναι μια επικίνδυνη για όλη τη χώρα οπισθοδρόμηση σε καταστροφικά έργα εντυπωσιασμού και ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων και οικοσυστημάτων.
Λεπτομερή σχόλια υπέβαλαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις σε μια παρωδία διαβούλευσης, που για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας γίνεται στα αγγλικά, επί μιας εξαιρετικά κακογραμμένης έκθεσης που αντιβαίνει σε στοιχειώδεις κανόνες επιστημονικής δημοσίευσης, η οποία προωθεί τεράστια κατασκευαστικά έργα παρωχημένης γενιάς και την ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων όλης της χώρας. Όπως επισημαίνεται στις δύο δέσμες σχολίων που κατέθεσαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις στη διαβούλευση, η έκθεση της ολλανδικής εμπορικής εταιρείας HVA χαρακτηρίζεται από τα εξής στοιχεία που προκαλούν έντονο προβληματισμό:
- Μπετά και καταστροφές βλάστησης: Η έκθεση γυρνάει τη χώρα στο παρελθόν, προβάλλοντας τεράστιες κατασκευαστικές επεμβάσεις οι οποίες έχουν αποδειχθεί όχι απλά πανάκριβες, αλλά και καταστροφικές. Προτείνει τουλάχιστον 23 μεσαία και μεγάλα φράγματα, εκβάθυνση ποταμών, αποψίλωση παρόχθιας βλάστησης, κατασκευή τουλάχιστον 130 χιλιομέτρων νέων αναχωμάτων, ενώ με επιμονή πιέζει για την εκτροπή του Αχελώου! Αλήθεια, ας σκεφτούμε λογικά: αν η εκτροπή του Αχελώου είχε ολοκληρωθεί και ο Πηνειός ήταν γεμάτος νερό το καλοκαίρι, η πλημμύρα που προκλήθηκε από τον Ντάνιελ πού θα είχε φτάσει;
- Αγνόηση της κλιματικής κρίσης και προφανών λύσεων: Η προφανής λύση (που δεν προτείνεται από την έκθεση) είναι η ανασυγκρότηση και θωράκιση της αγροτικής παραγωγής με βάση τα νέα κλιματικά δεδομένα και επίκεντρο τις δύο επείγουσες και απολύτως επίκαιρες προτεραιότητες: (α) Ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αγροσυστημάτων και (β) Προστασία της βιοποικιλότητας που αποτελεί κλειδί για τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει ένα οικοσύστημα. Όταν όλη η Ευρώπη στρέφεται προς την αξιοποίηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών κλιματικής θωράκισης και προστασίας των υδάτινων πόρων (nature-based solutions), η Ελλάδα παραμένει προσκολλημένη σε μεγάλης κλίμακας κατασκευαστικές επεμβάσεις και εκτροπές ποταμών.
- Ιδιωτικοποίηση των υδάτινων οικοσυστημάτων: Με επιμονή και δίχως καμία σοβαρή τεκμηρίωση, η ολλανδική εμπορική εταιρεία προβάλλει ως λύση την ίδρυση ενός “Water Management Organisation”, ο οποίος ρητά θα λειτουργεί με βάση τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, και ο οποίος θα αναλάβει δημόσιες εξουσίες, όπως η διοίκηση των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας και η επιβολή προστίμων. Μάλιστα, επεκτείνοντας την παρέμβασή της, προτείνει την ιδέα αυτή ως μοντέλο για τη διοίκηση των υδάτινων πόρων όλης της χώρας!
- Απορίες σχετικά με την επιλογή της εταιρείας: Από πουθενά δεν προκύπτει αιτιολόγηση της επιλογής της συγκεκριμένης εταιρείας, στην οποία ανατέθηκε το τιτάνιο έργο του σχεδιασμού της κλιματικής θωράκισης της αγροτικής πρωτεύουσας της Ελλάδας. Σημειώνεται πως η εμπορική εταιρεία Handelsvereniging Amsterdam-HVA (μτφ Εμπορική Εταιρεία του Άμστερνταμ), ιστορικά εξειδικεύεται στην εκμετάλλευση μεγάλων γεωργικών εκτάσεων σε πρώην ολλανδικές αποικίες και στο εμπόριο των προϊόντων τους. Ως εκ τούτου, η ίδια η επιλογή της εταιρείας προκαλεί ερωτηματικά σχετικά με την επιστημονική επάρκεια και την απαραίτητη εξειδίκευση στα κρίσιμα ζητήματα της θωράκισης από πλημμύρες και από τις κλιματικές καταστροφές που πλέον συμβαίνουν ολοένα και συχνότερα και τείνουν δυστυχώς να γίνουν νέα κανονικότητα.
- Αγνόηση νομοθεσίας της ΕΕ: Η έκθεση αγνοεί πλήρως την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ) και για τις πλημμύρες (2007/60/ΕΕ), των οποίων η καλή εφαρμογή πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο του αγώνα για αποτελεσματική κλιματική θωράκιση της Θεσσαλίας και ολόκληρης της χώρας. Τις δύο αυτές οδηγίες δυστυχώς η Ελλάδα παραβιάζει κατάφωρα, με αποτέλεσμα την πολύ πρόσφατη παραπομπή της στο Δικαστήριο της ΕΕ. Επίσης, δεδομένου ότι περιγράφει μεγάλα έργα, η έκθεση θα έπρεπε να έχει πρώτα υποβληθεί σε στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλιώς σαφέστατα θα παραβιάζει την οδηγία 2001/42/ΕΚ.
- Αγνόηση νομοθεσίας για τις αναθέσεις μελετών: Η έκθεση υπολείπεται σοβαρά σε σχέση με τις προδιαγραφές μελετών που ανατίθενται από το ελληνικό δημόσιο, στο πλαίσιο εφαρμογής του σχετικού ενωσιακού δικαίου. Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα γενικότερα το επίπεδο των μελετών περιβαλλοντικού αντικειμένου είναι, με λίγες εξαιρέσεις, προβληματικά ελλιπές (ιδίως σε σχέση με τα έγκυρα και επίκαιρα δεδομένα που απαιτούνται), η υπό ‘διαβούλευση’ έκθεση υπολείπεται σοβαρά σε σχέση με τις βασικές αρχές επιστημονικής τεκμηρίωσης και εγκυρότητας που πρέπει να πληρούνται από σοβαρής σημασίας εργασίες.
- Απευθύνεται στους Θεσσαλούς αγρότες, αλλά στα Αγγλικά: Όταν διεξάγεται δημόσια διαβούλευση, η χρήση της ελληνικής γλώσσας είναι αναγκαία και θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, καθώς είναι στοιχειώδης υποχρέωση κάθε κυβέρνησης να εξασφαλίζει την πρόσβαση του κοινού στην περιβαλλοντική πληροφορία και να διευκολύνει την αποτελεσματική συμμετοχή του. Αυτή η έκθεση 6 τόμων, την οποία σχεδίασε με αδιαφανείς διαδικασίες μια εμπορική εταιρεία, καθορίζει το μέλλον μιας ολόκληρης περιφέρειας και τις ζωές των Θεσσαλών αγροτών. Παρ’ όλα αυτά, τους ανακοινώνεται σε ξένη γλώσσα.
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Πληροφοριακά Στοιχεία
Σχόλια περιβαλλοντικών οργανώσεων στην έκθεση της εταιρείας HVA με τίτλο «Water management in Thessaly in the wake of Storm Daniel”
Δεύτερη δέσμη σχολίων
Συνολικά η έκθεση χαρακτηρίζεται από έλλειψη οράματος και γενναίων λύσεων που θα αναδείξουν την δυνατότητα να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη η περιοχή συνδυάζοντας την οικονομική ανάπτυξη, την ποιότητα ζωής και την προστασία του περιβάλλοντος. Η έκθεση προτείνει business-as-usual παρεμβάσεις, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη διατυπωθεί σε άλλα πλαίσια και από άλλους φορείς. Βασίζεται δε κυρίως σε μεγάλα κατασκευαστικά έργα, αγνοώντας τις ευρωπαϊκές πολιτικές και κατευθύνσεις και τις ευκαιρίες που υπάρχουν τόσο χρηματοδοτικά όσο και για μια ουσιαστική παρέμβαση.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις στο σοβαρότατο έλλειμμα επιστημονικών διαπιστευτηρίων της έκθεσης που υποβλήθηκε από την εμπορική εταιρεία HVA και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τέσσερα υπουργεία, σε τέσσερις διαφορετικές θέσεις του Opengov.gr. Όπως επισημάνθηκε και στην πρώτη δέσμη σχολίων που υπέβαλαν από κοινού οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που υπογράφουν το παρόν:
● Η έκθεση υπολείπεται σοβαρά σε σχέση με τις προδιαγραφές μελετών που ανατίθενται από το ελληνικό δημόσιο, στο πλαίσιο εφαρμογής του σχετικού ενωσιακού δικαίου. Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα γενικότερα το επίπεδο των μελετών περιβαλλοντικού αντικειμένου είναι, με λίγες εξαιρέσεις, προβληματικά ελλιπές (ιδίως σε σχέση με τα έγκυρα και επίκαιρα δεδομένα που απαιτούνται), η υπό ‘διαβούλευση’ έκθεση υπολείπεται σοβαρά σε σχέση με τις βασικές αρχές επιστημονικής τεκμηρίωσης και εγκυρότητας που πρέπει να πληρούνται από σοβαρής σημασίας εργασίες.
- Πληροφοριακά Στοιχεία
Σχόλια περιβαλλοντικών οργανώσεων στην έκθεση της εταιρείας HVA με τίτλο "Water management in Thessaly in the wake of Storm Daniel"
Γενικά σχόλια σχετικά με τη διαβούλευση
Έλλειμμα θεσμικής βάσης: Από το εισαγωγικό μήνυμα στο opengov.gr, όπου διεξάγεται η διαβούλευση, δεν προκύπτει καμία θεσμική πλαισίωση για την υπό σχολιασμό έκθεση. Η έκθεση δεν εντάσσεται καν στο πλαίσιο των υποχρεώσεων της χώρας για εφαρμογή των οδηγιών 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και 2007/60/ΕΕ για τις πλημμύρες, ούτε προβλέπεται από εθνική νομοθεσία για τη διαχείριση των υδάτων.
Πρέπει να σημειωθεί ότι μόλις πριν μερικές μέρες (15 Μαρτίου 2024), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε, μετά από επανειλημμένες σχετικές προειδοποιήσεις, να παραπέμψει τη χώρα μας για παραβίαση των δυο οδηγιών που σχετίζονται άμεσα με την υπό σχολιασμό μελέτη της εταιρείας HVA: την οδηγία 2007/60/ΕΚ για τη διαχείριση του κινδύνου πλημμυρών και την οδηγία 2000/60/ΕΕ “Πλαίσιο κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων”. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ντροπιαστική εξέλιξη, ειδικά καθώς αφορά μια χώρα που δεν έχει απλώς υποχρέωση εφαρμογής τους, αλλά και μεγάλη ανάγκη από τα εργαλεία που προσφέρουν οι δυο αυτές οδηγίες για πραγματικά βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων οικοσυστημάτων, ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικά υπέρ της θωράκισης της κοινωνίας και της οικονομίας από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. H μελέτη της εταιρείας HVA αγνοεί πλήρως τις δυο οδηγίες και επιδεινώνει το έλλειμμα σωστής εφαρμογής τους από τη χώρα μας.
Πρέπει να τονιστεί ότι η ανάπτυξη των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμού, στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, στο πλαίσιο της οδηγίας 2007/60/ΕΕ, αποτελούν στοιχεία της ολοκληρωμένης διαχείρισης της λεκάνης απορροής ποταμών. Το δίκαιο της ΕΕ σαφώς προβλέπει ότι οι δύο διαδικασίες, δηλαδή η διαχείριση του κινδύνου από πλημμύρες και η επίτευξη καλής οικολογικής κατάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων, έχοντας υπόψη τους περιβαλλοντικούς στόχους της οδηγίας 2000/60/ΕΚ (προοίμιο οδηγίας για τις πλημμύρες, εδ. 17) αποτελούν στοιχεία της ολοκληρωμένης διαχείρισης της λεκάνης απορροής ποταμών και θα πρέπει να αξιοποιούν αμοιβαία τη δυνατότητα κοινών συνεργειών και κοινού οφέλους. Επισημαίνουμε επίσης ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν ήδη υποβάλει σχόλια στη διαβούλευση για τη 2η αναθεώρηση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής (ΣΔΛΑΠ) για τη Δυτική Στερεά και τη Θεσσαλία. Τα σχόλια των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι διαθέσιμα εδώ: https://www.wwf.gr/shmeio_gnosis/politiki/?12171866/-------2—
- Πληροφοριακά Στοιχεία
ΚΟΙΝΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό στις 22 Μαρτίου, οι υπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας στην κατάργηση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και στην προώθηση Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την διαχείριση του νερού της χώρας. Με τον τρόπο αυτό το νερό μετατρέπεται από ζωτικό δημόσιο αγαθό σε εμπόρευμα και οι πολίτες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη, κακή περιβαλλοντική διαχείριση και ενδεχόμενους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να σεβαστεί την βούληση της πλειονότητας των πολιτών, τις αποφάσεις του ΣτΕ ως προς τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού, τις απόψεις της επιστημονικής κοινότητας και να μηνπροχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του σημαντικότερου δημόσιου αγαθού.
- Πληροφοριακά Στοιχεία
Είκοσι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις, προσυπογράφουν επιστολή προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος ζητώντας του να ψηφίσει «κατά» της αλλαγής καθεστώτος της προστασίας του λύκου στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ. Η επιστολή αυτή αποτελεί συνέχεια της προσπάθειας περισσότερων από 300 Οργανώσεων από όλη την Ευρώπη να μην τροποποιηθεί το καθεστώς προστασίας του είδους.
Αναλυτικά η επιστολή που έστειλαν οι οργανώσεις στις 22/02/2024:
- Πληροφοριακά Στοιχεία
ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Με νομοσχέδιο εξπρές, η κυβέρνηση επιχειρεί να καταργήσει το, ήδη ανεπαρκές σε καιρό κλιματικής κρίσης, ελάχιστο όριο προστασίας των 30 μέτρων παραλίας, δηλαδή της αδόμητης ζώνης από το όριο του αιγιαλού!
Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο “Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις” επιμένει να αντιμετωπίζει τους αιγιαλούς, τις όχθες ποταμών και λιμνών και τις παραλίες της χώρας σαν οικόπεδα προς “εμπορική αξιοποίηση”. Την ίδια στιγμη, σε έναν κόσμο που υφίσταται ολοένα και συχνότερα κλιματικές καταστροφές, οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Ισπανία) εύλογα θεσπίζουν αδόμητες παράκτιες ζώνες που ξεκινούν από τα 100 μέτρα και φθάνουν μέχρι και στα 250 μέτρα από τον αιγιαλό, προωθώντας την απαιτούμενη προστασία των ακτών τους και αναγνωρίζοντας την κρίσιμη συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η Ελλάδα όμως, μέσω του νομοσχεδίου αυτού, καταργεί και το ελάχιστο των 30 μέτρων, δίνοντας σήμα σε πράξεις οριοθέτησης παραλίας που επιτρέπουν δόμηση κυριολεκτικά πάνω στο κύμα!
Η συνεχής αγνόηση των πολύτιμων προστατευτικών υπηρεσιών που προσφέρει η υγιής και ελεύθερη από σκληρές υποδομές παράκτια ζώνη συνιστά μια πολλαπλά αποτυχημένη πολιτική, αφού δεν αγνοεί μόνο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά θέτει σε άμεσο κίνδυνο και την ασφάλεια των πολιτών. Η επιστημονική γνώση, αλλά και το πρόσφατο παρελθόν έχουν δείξει πως η συνεχής υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης μόνο δραματικές καταστροφές προκαλεί, καθώς και ανυπολόγιστο κόστος για την εθνική οικονομία από τις αποζημιώσεις που καλείται να καλύψει εκ των υστέρων.
- Πληροφοριακά Στοιχεία
ΚΟΙΝΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Περισσότερο από μια διετία έχει παρέλθει από μια πληθώρα καταγγελιών, προσφυγών και δημοσιοποίησης εκ μέρους κατοίκων, περιβαλλοντικών οργανώσεων, εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων, καθώς και βουλευτών και ευρωβουλευτών, για το καθεστώς ανομίας και καταστροφής του περιβάλλοντος στον παραδοσιακό οικισμό του Πάπιγκου, σε μια από τις πιο εμβληματικές προστατευόμενες περιοχές της χώρας.
Στη σωρεία αυθαιρεσιών για την οικοδόμηση κατοικίας εκτός των ορίων του οικισμού και εντός του Πυρήνα του Εθνικού Πάρκου, προστέθηκαν και νέες, μη επιτρεπόμενες επεμβάσεις, από άλλους ιδιοκτήτες γης. Προφανώς, η αδυναμία των αρμόδιων αρχών να επιβάλουν τη νομιμότητα, έχει περάσει το μήνυμα ότι η ανομία μπορεί να συνεχιστεί και να επεκταθεί ατιμώρητα!
 PAPINGO-ANAFORA.pdf | [ ] |
| PAPINGO-synodeytiko.pdf | [ ] |
- Πληροφοριακά Στοιχεία
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων 2024, ταξιδεύουμε νοητά στην Αιτωλοακαρνανία. Με δύο μεγάλους ποταμούς να τη διατρέχουν, τον Αχελώο και τον Εύηνο, δύο από τις σπουδαιότερες λιμνοθάλασσες της Ελλάδας (Μεσολογγίου και Αιτωλικού), τέσσερις μεγάλες τεχνητές και έξι φυσικές λίμνες αλλά και τον κόλπο του Αμβρακικού, η Αιτωλοακαρνανία είναι η «βασίλισσα» των υγροτόπων στην Ελλάδα.
Στην καρδιά αυτού του τόπου βρίσκεται η Τριχωνίδα, η μεγαλύτερη και βαθύτερη φυσική λίμνη της χώρας μας, με έκταση 95,8 km2, μέγιστο μήκος 21,5 km και μέγιστο βάθος 59 m. H λίμνη φιλοξενεί πολλά σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας, με σημαντική παρουσία ενδημικών, κυρίως ασπόνδυλων και ψαριών. Ανάμεσα στα τελευταία και το μικρότερο σε μέγεθος ψάρι της Ευρώπης, τον νανογωβιό (Economidichthys trichonis), ο οποίος ζει αποκλειστικά στα νερά της Τριχωνίδας και συγκαταλέγεται στα κινδυνεύοντα είδη σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Η Τριχωνίδα θεωρείται μια από τις καθαρότερες ελληνικές λίμνες. Τροφοδοτείται με νερό από κατακρημνίσματα, ρέματα που πηγάζουν από τα όρη Παναιτωλικό και Αράκυνθο (με λεκάνη απορροής που φτάνει τα 400 km2), αλλά και από υπόγειες καρστικές πηγές. Τα νερά της ανανεώνονται συνεχώς, καθώς παροχετεύονται στη γειτονική Λυσιμαχία μέσω ενωτικής τάφρου.
- Πληροφοριακά Στοιχεία
Διαβάσαμε το ρεπορτάζ για τα φυτώρια ελάτης στην Πάρνηθα, που υπέστησαν μεγάλες απώλειες λόγω της εγκατάλειψης των φυτών στις υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι που μας πέρασε.
Οι φωτογραφίες της ΕΕΠΦ (Σεπτ. 2023) με τα ξεραμένα ελατάκια καταδεικνύουν το μέγεθος της ζημιάς.
Το μέλλον των αναδασώσεων στην Πάρνηθα με φυτά ελάτης που προέρχονται από τοπικό σπόρο και είναι προσαρμοσμένα στο κλίμα της Πάρνηθας, είναι πλέον αβέβαιο. Το πώς χάθηκαν τόσα ελατάκια, και το πώς έμειναν αναξιοποίητες οι δωρεές και χρηματοδοτήσεις για την συνέχιση της αναδάσωσης που τόσο ανάγκη έχει η Πάρνηθα μετά την πυρκαγιά του 2007, είναι ερωτήματα που ζητούν απάντηση από τους αρμόδιους φορείς.
